Cơn bão Cytokine là gì ở bệnh nhân nhiễm Covid-19?

1️⃣ Cơn bão Cytokine là gì ở bệnh nhân nhiễm Covid-19? ✔️

Cơn bão Cytokine là gì? Bão Cytokine ở người bệnh nhiễm Covid-19 vì sao lại nguy hiểm? Bài viết dưới đây của Chúng Tôi sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này.

Cơn bão Cytokine là gì?

Bão Cytokine hay tăng Cytokine máu (tiếng Anh: Cytokine storm) là thuật ngữ dùng để mô tả một phản ứng sinh lý có ở người và động vật, thông qua hệ thống miễn dịch tự nhiên, phân tử truyền tin tiền viêm gọi là Cytokine được giải phóng ra ồ ạt. Thông thường, Cytokine là một phần của đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với các tác nhân lây nhiễm, nhưng bị giải phóng đột ngột với số lượng lớn thì chúng có thể tạo thành một “cơn bão” gây suy đa tạng và gây tử vong.

Để hiểu rõ hơn về hội chứng này, chúng ta luôn phải hiểu rằng Cytokine là gì, chúng có chứng năng gì trong cơ thể. Cytokine là các protein hay glycoprotein không phải kháng thể được sản xuất và phóng thích bởi các tế bào bạch cầu viêm cùng một số tế bào khác không phải bạch cầu. Chúng hoạt động như một chất trung gian điều hòa giữa các tế bào trong cơ thể. Cytokine không giống với các hormone kinh điển vì chúng được sản xuất bởi nhiều loại tổ chức khác nhau chứ không phải bởi các tuyến biệt hóa nào, chúng có khối lượng phân tử thấp, thường từ 8 đến 30 kDa, trung bình khoảng 25 kDa.

Cytokines tham dự vào công đoạn khống chế tăng sinh, biệt hoá của tế bào trong cơ thể và khả năng kích hoạt các phản ứng miễn dịch. Nó như một ngôn ngữ chung của các tế bào trong cơ thể, cũng có thể có thể giúp các tế bào trao đổi tin tức với nhau. Chúng phát huy tác động thông qua các thụ thể đặc hiệu và có thể có các hình thức tác động như sau:

• Cận tiết  (paracrine): Tác động lên các tế bào đích trong không gian lân cận.
• Tự tiết  (autocrine): Tác động trực tiếp lên chính bản thân Cytokine thông qua các thụ thể trên bề mặt tế bào.
• Nội tiết  (endocrine): Tác động đến các tế bào hay tổ chức ở cách xa hơn trong cơ thể nhờ Cytokine lưu truyền trong máu.
• Xúc tiết  (juxtacrine): Chỉ tác động lên các tế bào tiếp xúc với nó.

Thuật ngữ bão Cytokine được sử dụng lần thứ nhất tiên trong 1 bài báo khoa học vào năm 1993 mô tả qui trình phản ứng kinh hoàng của hệ miễn dịch trong 1 nghiên cứu về bệnh ghép chống chủ “Graft-versus-host disease”. Tuy nhiên, phải đến đầu thế kỷ 21, cụ thể là sau 2005, cụm từ này mới được giới khoa học sử dụng phổ biến. Hiện nay, bão Cytokine thường xuất hiện trong các nghiên cứu khoa học về bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là các bệnh lây nhiễm liên quan đến virus như cytomegalovirus, Epstein-Barr virus, group A streptococus, infuenza virus, variola virus, và virus gây viêm phổi (SARS-CoV). 

Bão Cytokine ở bệnh nhân nhiễm Covid-19

Bão Cytokine là một trạng thái dễ gặp ở các người bệnh nhiễm Covid-19. Khi một người nhiễm virus Covid-19, các tế bào lympho T trong cơ thể sẽ nhận diện virus, tiết ra các Cytokine để kích hoạt hệ miễn dịch hoạt động, lympho B sản xuất ra kháng thể, lympho T khác thì tăng sinh để trực diện “bắt giữ” virus, các bạch huyết cầu được thu hút đến nơi có virus, các mạch máu được mở rộng để chuyên chở vật chất đến chỗ chiến đấu với virus… Tất cả những hoạt động này diễn ra là do có sự xúc tiến của các Cytokine.

Cơ thể sản sinh lympho B, lympho T, bạch cầu… sẽ giúp sức đề kháng được nâng cao, virus sẽ bị ức chế dần, sau 7 – 10 ngày người bệnh có thể loại bỏ được tận gốc virus rời khỏi cơ thể và khỏi bệnh. Thông thường, có khoảng 80% người bệnh Covid-19 sẽ hết bệnh một cách nhẹ dịu sau vài ngày nóng hổi đau họng. Tuy nhiên 20% người bệnh còn lại không được suôn sẻ như thế. Nhiều người trong các đó trở nặng do cơ thể mắc phải “cơn bão Cytokine”.

Con bão Cytokine ở bệnh nhân Covid-19 hoạt động ra sao?

Với người bệnh Covid-19, khá nhiều tình huống khi nhiễm bệnh, bộ miễn dịch bị kích thích quá mức làm các Cytokine tràn ngập trong máu gây nên các các phản ứng viêm, đông máu, giảm bạch huyết cầu lympho, thâm nhiễm tế bào đơn nhân các cơ quan… Phản ứng viêm quá mức đặc biệt sẽ diễn ra ở vùng phổi làm các phế nang xung huyết, tràn lan dịch viêm, thành phế nang dày lên, giảm sức căng bề mặt, các mao mạch xung huyết… Tất cả cản trở quá trình hấp thu oxy của người bệnh khiến oxy trong máu giảm thấp.

Tuy nhiên, do khí CO2 thẩm thấu tốt gấm 20 lần oxy và vẫn thấm qua được vách phế nang để thoát ra ngoài nên khi làm khí máu động mạch cho bệnh nhân Covid-19 khó thở, thầy thuốc nhận biết chỉ có oxy trong máu giảm thấp, còn CO2 thì gần như bình thường. Mà dịch vụ hô hấp trong não con người chỉ nhạy với khí CO2, khi bệnh nhân bị tăng CO2 máu thì tức thì cơ thể nhận ra khó thở và phản ứng ngay, còn khi thiếu O2 thì cơ thể nhận biết muộn hơn, người bệnh vẫn đón nhận được, cho dù đến mức độ bão hòa oxy động mạch (SpO2) là 50% (chỉ số SpO2 bình thường sẽ dao động ở mức 95 – 100%). Chính vì vậy mà mặc dù oxy máu giảm thấp nhưng đa số người bệnh Covid-19 gặp bão Cytokine lại không ý thức được trạng thái này.

Tiếp theo, bão Cytokine sẽ kích hoạt tình trạng tăng đông máu, làm đông máu rải rác khắp các mao mạch phổi, tắc nghẽn lượng máu đến các phế nang khiến khả năng tự trao đổi oxy của người bệnh Covid-19 giảm xuống nghiêm trọng. Hai lá phổi dần sẽ bị sũng nước, đông đặc lại, xung huyết và có màu tía, chắc nặng như lá gan, thả xuống nước là chìm nên còn được gọi là trạng thái phổi bị gan hóa (lá phổi khỏe mạnh thường có màu trắng hồng, xốp, chứa đầy hơi, khi thả xuống nước thì nổi). 

Lúc này người bệnh không thở được rất nặng, môi và đầu ngón chân ngón tay tím tái, bệnh nhân rất mệt há mồm ra thở, nhịp thở trên 30 lần/phút, chỉ số bão hòa oxy máu xuống thấp, nặng nữa thì lú lẫn hôn mê. Nếu xem trên phim X-quang chúng ta sẽ quan sát được hình ảnh hai lá phổi trắng xóa. Trường hợp này, nếu chưa được cấp cứu kịp thời người bệnh sẽ rất dễ tử vong. 

> > > Xem thêm: 

• Nồng độ oxy trong máu là gì? Đo nồng độ oxy trong máu để làm gì?
• Thiếu oxy trong máu có nguy hiểm không? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị?

Hướng chữa trị cho bệnh nhân Covid-19 gặp bão Cytokine

Với những người bệnh bị cơn bão Cytokine tàn phá như vậy thì thở oxy, kể cả thở oxy dòng cao hay thở máy cũng đều không thể hấp nhận được và sẽ dẫn đến tử vong nhanh chóng. Vì vậy chúng ta mới thấy nhiều người mặc dù được thở oxy dòng cao đến 60 lít/phút hoặc thở máy vẫn tử vong. Cách duy nhất có thể cứu được người bệnh lúc đây là chạy tim phổi nhân tạo ECMO và lọc hấp phụ Cytokine, chờ đợi cho cơn bão Cytokine qua đi và phổi bệnh nhân dần hồi phục. Nhưng hiện nay, con số máy ECMO rất hạn chế, nếu hàng ngàn loài người bệnh Covid-19 cùng bị nguy kịch một lúc thì việc chạy ECMO để cứu người bệnh là tương đối khó thực hiện. 

Chính vì vậy, trong tình trạng bệnh dịch vẫn diễn biến nghiêm trọng như hiện nay, để bảo vệ bản thân, phòng tránh lây nhiễm Covid-19 thì bạn nên thực hiện đúng thông điệp 5K mà Bộ Y tế khuyến cáo. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý tăng cường luyện tập thể thao tại nhà, chăm sóc chế độ dinh dưỡng để nâng lên miễn dịch cho cơ thể giúp phòng trừ đau ốm hiệu quả hơn.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hội chứng cơn bão Cytokine dễ gặp ở bệnh nhân Covid-19 là hội chứng gì. Để tham khảo thêm những thông tin hữu ích khác cũng như mua sắm các mặt hàng y tế, chăm bẵm sức khỏe, hãy truy cập ngay Web hoặc liên hệ hotline dưới đây để được bổ trợ nhanh nhất. 

> > > Xem thêm:

• Sau khi tiêm vắc xin Covid có hiện tượng gì? Tác dụng phụ của vaccine Covid-19
• Hướng dẫn cách dùng bình oxy y tế ngay tại nhà
• Máy đo nồng độ oxy trong máu loại nào tốt, giá bao nhiêu?
• Số điện thoại các Trung tâm y tế, Trạm y tế tại TPHCM
• Công nghệ mRNA vaccine là gì? Hoạt động theo cơ chế nào?

cơn bão cytokine là gì, bão cytokine là gì, cytokine là gì

Nội dung ✔️ Cơn bão Cytokine là gì ở bệnh nhân nhiễm Covid-19? được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi 1️⃣❤️: Trường Thịnh Group. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho truongthinh.info để điều chỉnh. truongthinh.info tks.